SOWA OPAC : Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Dębicy Katalog księgozbioru

17 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Książki zakazane / Bartłomiej Paszylk. - Wyd.2. - Warszawa : Wydaw. Szkolne PWN, 2010. - 358, [2] s. : il. (w tym kolor.) ; 25 cm.

(Literatura i Kontrowersje)

Autor

Paszylk Bartłomiej.

Forma i typ

Książki

Temat

Cenzura Film Literatura Prohibita

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 4 (ul. Cmentarna 1)

O dostępność zapytaj w bibliotece: sygn. 82(091) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Krótka historia książek zakazanych : o ich prześladowaniach i potępieniach od starożytności do dziś / Werner Fuld ; przeład Bogdan Baran. - Warszawa : Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, 2014. - 350, [2] strony ; 21 cm.

Autor

Fuld Werner (1947- ) Baran Bogdan (1952- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Cenzura Prohibita Literatura polska

Dziedzina i ujęcie

Bibliotekarstwo, archiwistyka, muzealnictwo Literaturoznawstwo

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia i DZR - wypożyczalnia (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 82(091) podr. (1 egz.)

Książka

W koszyku

Książki zakazane / Bartłomiej Paszylk. - Warszawa : Wydawnictwo Szkolne PWN ; Bielsko-Biała : Park, 2009. - 358, [2] strony : ilustracje ; 25 cm.

(Literatura i Kontrowersje)

Autor

Paszylk Bartłomiej (1975- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Cenzura Prohibita Tematy i motywy Filmoznawstwo

Gatunek

Literatura

Dziedzina i ujęcie

Literaturoznawstwo

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia i DZR - wypożyczalnia (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 82(091) podr. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

100 zakazanych książek : historia cenzury dzieł literatury światowej / Nicholas J. Karolides, Margaret Bald, Dawn B. Sova ; z ang.przeł. Jarosław Mikos. - Warszawa : Świat Książki - Bertelsmann Media, 2004. - 560 s. ; 21 cm.

Autor

Karolides Nicholas J. Bald Margaret. Sova Dawn B. Mikos Jarosław.

Forma i typ

Książki

Temat

Cenzura Literatura Prohibita

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych i Młodzieży (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 098/099 (1 egz.)

Czytelnia i DZR - wypożyczalnia (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 098/099 podr. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

451 stopni Fahrenheita / Ray Bradbury ; przełożył Wojciech Szypuła. - Wydanie I. - Warszawa : Wydawnictwo Mag, 2018. - 151, [2] strony ; 22 cm.

(Artefakty - Wydawnictwo Mag ; 16)

Autor

Bradbury Ray (1920-2012) Szypuła Wojciech

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura amerykańska

Temat

Książki Cenzura Strażacy Stany Zjednoczone (USA)

Gatunek

Science fiction Dystopia

Przerażająco prorocza powieść o przyszłości w świecie postliterackim… Guy Montag jest strażakiem. Jego praca polega na niszczeniu najbardziej zakazanego ze wszystkich dóbr, źródła wszelkich niesnasek i nieszczęść: książek. Nie przychodzi mu do głowy, że mógłby kwestionować swoje nijakie życie – dopóki nie zostanie mu objawiona przeszłość, w której ludzie nie żyli w strachu, i teraźniejszość, w której można postrzegać świat przez pryzmat idei. Zaczyna ukrywać w domu książki, które wkrótce zagrożą jego życiu. [nota wydawcy]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych i Młodzieży (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.111(73)-3 (2 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Osaczeni - napiętnowani : szkice o twórcach w PRL / pod redakcją Sebastiana Ligarskiego ; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu. - Warszawa : IPN - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2017. - 262, [1] strona : ilustracje, fotografie ; 21 cm.

(Dziennikarze, Twórcy, Naukowcy)

Autor

Ligarski Sebastian (1975- )

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Służba Bezpieczeństwa (SB ; Polska) Cenzura PRL Polska

Gatunek

Praca zbiorowa

Dziedzina i ujęcie

Historia

Seria „Dziennikarze – Twórcy – Naukowcy” podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym. Służba Bezpieczeństwa PRL miała wiele sposobów, by spowolnić albo wręcz zablokować kariery twórców uznawanych za niepokornych i niewygodnych dla władz. Ingerencje cenzorskie, zakaz wyjazdów zagranicznych, szykany w życiu codziennym, a w skrajnych wypadkach wymazywanie z kart podręczników i usuwanie dzieł z bibliotek – wszystko to miało sprawiać, że literatura, teatr, sztuki piękne będą przekazywały jedynie treści pożądane przez rządzących. Tom przedstawia kilka przykładów takiego wpływania przez komunistyczny reżim na życie kulturalne przed 1989 r. Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Władze PRL wobec środowisk twórczych, dziennikarskich i naukowych”.

dostępna w czytelni

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia i Dział Zbiorów Regionalnych (ul. Akademicka 10)

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 94(438).083.3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Dzieje cenzury w Polsce : do 1918 roku / Bartłomiej Szyndler. - Kraków : Krajowa Agencja Wydawnicza, 1993. - 162 strony ; 21 cm.

Autor

Szyndler Bartłomiej (1938- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Cenzura Polska

Dziedzina i ujęcie

Historia Socjologia i społeczeństwo Polityka, politologia, administracja publiczna

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia i DZR - wypożyczalnia (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 351 podr. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Popiół i zamęt : wspomnienia dziennikarzy / pod redakcją Józefa Ambrozowicza. - Rzeszów : Agencja Wydawnicza Jota, 2015. - 355, [5] stron : ilustracje ; 24 cm.

Autor

Ambrozowicz Józef (1945- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Dziennikarze Dziennikarstwo Formy autobiograficzne Pamięć autobiograficzna Cenzura Województwo podkarpackie (1999- ) Polska

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Media i komunikacja społeczna

Zawsze pisaliśmy o innych, teraz napisaliśmy o sobie: o własnych sukcesach i porażkach, nadziejach i zwątpieniach. I o tym, co przeżywaliśmy, obserwując jak zmienia się region wraz z upływającym czasem. [od wydawcy]

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych i Młodzieży (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 929-051(438)"19" (1 egz.)

Czytelnia i Dział Zbiorów Regionalnych (ul. Akademicka 10)

Egzemplarze są dostępne wyłącznie na miejscu w bibliotece: sygn. 929 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Cenzura wobec tematu II wojny światowej i podziemia powojennego w literaturze polskiej (1956-1958) / Agnieszka Kloc ; Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu. - Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2018. - 383 strony ; 21 cm.

(Dziennikarze, Twórcy, Naukowcy)

Autor

Kloc Agnieszka.

Forma i typ

Książki. Publikacje naukowe.

Temat

II wojna światowa (1939-1945) Cenzura Literatura polska Podziemie polityczne i zbrojne (1944-1956) Tematy i motywy Polska

Gatunek

Monografia

Dziedzina i ujęcie

Historia. Literaturoznawstwo.

Niniejsza książka składa się z pięciu rozdziałów ułożonych w sposób tematyczny. Każdy podrozdział został podzielony na dwie części: w pierwszej przeanalizowano dzieła literackie, w drugiej analogicznym badaniom zostały poddane pamiętniki, wspomnienia, reportaże i dzienniki.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia i DZR - wypożyczalnia (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1(091) podr. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Cenzura i okolice : studia o cenzurze instytucjonalnej w Polsce w latach 1944-1990 / Kamila Budrowska. - Warszawa : Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo, 2022. - 251 stron ; 22 cm.

(Badania Filologiczne nad Cenzurą PRL ; t. 10)

Autor

Budrowska Kamila

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk Cenzura Edytorstwo Literatura polska PRL Przekłady polskie Wydawnictwa nielegalne Polska

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia Literaturoznawstwo

Książka "Cenzura i okolice" ujawnia wieloletnie doświadczenie Autorki w badaniach nad aktami Głównego Urzędu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk. Zarówno na tę, jak i poprzednie jej prace (myślę przede wszystkim o "Literaturze i pisarzach wobec cenzury PRL. 1948-1958") możemy spojrzeć jak na przewodniki po tematach i archiwach cenzury. Pod tym względem stanowią one pouczającą lekturę nie tylko dla osób inicjujących swoją drogę naukową, stojących dopiero u jej początku, ale nawet dla tych, którzy są już na niej obecni od dłuższego czasu. Jedni i drudzy zaciągają u Kamili Budrowskiej dług wdzięczności. (Z recenzji wydawniczej prof. Sławomira Buryły)

Kogo może i powinna zainteresować ta książka? Niewątpliwie literaturoznawców i historyków oraz wszystkich zainteresowanych dziejami PRL. I choć nie jest to monografia, a jedynie zbiór artykułów, zawiera szereg nowo odkrytych materiałów, stawia ciekawe pytania i inspiruje do dalszych badań, dzięki czemu prezentuje wysokie walory naukowe. W tym miejscu warto dodać, że ma ona także wymiar aktualny. Współczesna kultura i szeroko rozumiany świat mediów boryka się z problemami manipulacji słowem mówionym i pisanym. Wprawdzie nie ma już cenzury takiej, jaka panowała w PRL i w państwach obozu socjalistycznego, mamy jednak odczucie, że problem naginania informacji do aktualnych tendencji politycznych czy ideologii nie minął. Instytucje kontrolowania myśli zniknęły, ale mechanizmy manipulacji trwają nadal. Lektura książki Kamili Budrowskiej dostarcza wiedzy o metodach stosowanych przez cenzorów, a ich znajomość może przyczynić się do lepszego rozeznania dzisiejszych, często skrywanych, intencji rozmaitych kampanii medialnych. (Z recenzji wydawniczej prof. Zbigniewa Romka)

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia i DZR - wypożyczalnia (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1 podr. (1 egz.)

Książka

W koszyku

Dziennik pisany nocą 1971-1972 / Gustaw Herling-Grudziński ; wstęp Krzysztof Pomian. - Wydanie 1 w tej edycji. - Warszawa : Czytelnik, 1995. - 270, [2] strony : [1] karta, portret ; 20 cm.

(Pisma zebrane / pod redakcją Zdzisława Kudelskiego ; 3)

Autor

Herling-Grudziński Gustaw (1919-2000) Pomian Krzysztof (1934- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Herling-Grudziński, Gustaw (1919-2000) Emigracja polityczna Pisarze polscy Życie literackie Kultura Sztuka Cenzura Literatura emigracyjna Trauma pokoleniowa Strach Przeznaczenie Totalitaryzm Formy autobiograficzne Włochy

Gatunek

Dzienniki Esej

Dziedzina i ujęcie

Literaturoznawstwo Historia

(...) Myśli narratora płyną w kierunku traumy pokoleniowej po życiu w ustroju komunistycznym i tych warunkach panującej cenzury i strachu. Autor-narrator pisze też o życiu poza Polską, ale z Polską obecną między słowami i w odniesieniu do niej, o kulturze, sztuce, literaturze i wszystkim, co go otacza. Jest też sporo wątków antyreligijnych, a nawet antykatolickich, rozważań filozoficznych i innych głębszych przemyśleń o życiu (...) [przeczytana.com]

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 3 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych i Młodzieży (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1(091) (1 egz.)

Filia nr 3 (ul. Sportowa 28)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1(091) (1 egz.)

Filia nr 4 (ul. Cmentarna 1)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1(091) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Cenzura wobec literatury polskiej w latach osiemdziesiątych XX w. / Wiktor Gardocki. - Warszawa : Instytut Badań Literackich PAN. Wydawnictwo, 2019. - 262, [2] strony ; 21 cm.

(Badania Filologiczne nad Cenzurą PRL ; t. 8)

Autor

Gardocki Wiktor

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk Cenzura Literatura polska Stan wojenny w Polsce (1981-1983) PRL Wolność słowa Wolność twórczości artystycznej Władza państwowa Pisarze polscy Poeci polscy Polska

Gatunek

Monografia

Dziedzina i ujęcie

Literaturoznawstwo Historia

Książka […] jest cenną pozycją wśród tych opracowań, które związki literatury z cenzurą w latach powojennych badają w kluczowych okresach i obszarach, zapisując tym samym niemałe „rozdziały” w historii tychże związków. […] Cenzura wobec literatury polskiej w latach osiemdziesiątych XX wieku […] zbiera w jednym miejscu syntetyczne opisy urzędowych ingerencji w wybrane obszary produkcji literackiej - i konfrontuje je z opisem ich prawnych i politycznych uwarunkowań; proponuje, w ramach szczegółowych egzemplifikacji, ciekawe studia przypadków; a do tego załącza niezwykle pożyteczne aneksy i drobne archiwalia. Słowem: analizy, dokumentacje i „wypisy” w jednym. dr hab. Mariusz Zawodniak (fragment recenzji wydawniczej)

Tom dokumentuje ważne aspekty życia literackiego w okresie tzw. schyłkowego PRL-u. Epoka ta, nadal często nazywana „czarną dziurą lat osiemdziesiątych”, zasługuje na szczegółowe rozpoznania - nierzadko współczesnym odbiorcom trudno pojąć jej specyfikę. Autor w przekonujący sposób pokazuje odmienność funkcjonowania kultury poddawanej ścisłej kontroli przez instytucje powołane do tego celu przez władzę polityczną.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia i DZR - wypożyczalnia (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1 podr. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Makuszyński : o jednym takim, któremu ukradziono słońce / Mariusz Urbanek. - Wydanie I. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2017. - 292, [3] strony : ilustracje, fotografie ; 22 cm.

(Biografie (Wydawnictwo Czarne))

Autor

Urbanek Mariusz (1960- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Makuszyński, Kornel (1884-1953) Literatura polska Literatura dla dzieci Pisarze polscy Dwudziestolecie międzywojenne (1918-1939) Humor Cenzura Mizoginia Polska Zakopane (woj. małopolskie)

Gatunek

Biografia Wydawnictwa popularne

Dziedzina i ujęcie

Literaturoznawstwo Historia

Autor najpoczytniejszych książek dla młodych czytelników, ojciec Koziołka Matołka, nie za bardzo lubił dzieci. Swoich nie miał. Twórca przesympatycznych bohaterek, nieprzewidywalnych i niezależnych młodych kobiet, był mizoginem. Zdeklarowany tradycjonalista i konserwatysta przyjaźnił się ze skamandrytami.

Kochał życie, nienawidził łzawych tragedii, a „Jontka z Halki powiesiłby z czystym sumieniem”. Niektórzy twierdzili, że był „bawidamkiem, kokietującym i mizdrzącym się do czytelników z minoderią salonowej lwicy”. Nałkowska nie cierpiała jego nieznośnego sentymentalizmu. W wydanej w 1953 roku Literaturze międzywojennej pisano, że Makuszyński nie gardzi „tanimi chwytami, schlebiającymi typowym gustom drobnomieszczańskim”.

II Rzeczpospolita w jego powieściach była szczęśliwym krajem dobrych ludzi. Komunistyczni decydenci zarzucali mu, że nie widział kontrastów i walki proletariatu z krwiożerczym kapitałem. Ale nie mieli racji. Zachowując humor, ironię, zachwyt światem i wiarę w ludzką dobroć, Makuszyński opisywał Polskę bez retuszu. Bieda, a wręcz skrajne ubóstwo, często boleśnie doświadczały jego powieściowych bohaterów. Autor znał je z własnego doświadczenia. Rodzinie wcześnie pozbawionej ojca wcale się nie przelewało i wczesne lata Kornela należały do zdecydowanie chudych. Jako bystry obserwator dostrzegał też, z jakimi trudnościami borykał się młody kraj.

Sam Makuszyński przeżywał wtedy swój najlepszy okres. Każda jego książka miała po trzy, cztery wydania – a niektóre nawet dziesięć. Jednak po latach prosperity los znowu się odwrócił. W czasie okupacji pisarz ledwo wiązał koniec z końcem, a po wojnie, nie godząc się na kompromisy, został reliktem minionej epoki. W 1951 roku jego powieści znalazły się na liście książek „ideologicznie szkodliwych”.

Na nic okazały się jednak starania komunistów, by skazać Makuszyńskiego na damnatio memoriae. Kolejne pokolenia zaczytywały się Szatanem z siódmej klasy i przeżywały przygody panny z mokrą głową wbrew głosom przed- i powojennych krytyków. Próby czasu nie przetrwała tylko „dorosła” twórczość pisarza. [czarne.com.pl]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych i Młodzieży (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1(091) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Cenzorskie lekcje literatury : studia o systemowej kontroli słowa w Polsce po 1945 roku / Marzena Woźniak-Łabieniec. - Wydanie I. - Łódź : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2022. - 294, [1] strona : faksymilia, fotografie ; 25 cm.

Autor

Woźniak-Łabieniec Marzena (1969- ).

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Miłosz, Czesław (1911-2004) Nowakowski, Marek (1935-2014) Parnicki, Teodor (1908-1988) Różewicz, Tadeusz (1921-2014) Rymkiewicz, Jarosław Marek (1935-2022) Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk Nowiny Literackie (czasopismo ; 1947-1948) Autocenzura Cenzura Literatura polska Życie literackie Polska

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia Literaturoznawstwo

Cenzorskie lekcje literatury zawierają niezwykle cenne ustalenia w dwóch – powiązanych ze sobą – obszarach: historii literatury i historii peerelowskiej cenzury. Obydwie te sfery w czasach PRL wzajemnie się dopełniają, dopowiadają i komentują. Marzena Woźniak-Łabieniec ukazuje związki ideologii i sztuki, analizuje najróżniejsze formy oddziaływania, w których tekst poetycki i prozatorski podlega modyfikacji, lecz także wchodzi w interakcję z zaleceniami urzędników z Mysiej. Śledzenie tych zależności jest zadaniem, przed jakim staje badaczka. Do najtrudniejszych zaś należy tropienie zjawiska autocenzury. W tym zakresie funkcjonowanie Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk poczyniło być może największe szkody. Cenzorskie lekcje literatury śledzą zatem to, co można wypatrzeć w archiwach GUKPPiW, ale też notatkach samych pisarzy, w których komentują oni uwagi pracowników komunistycznego ministerstwa prawdy. […] Rzecz jest napisana z filologiczną wnikliwością i rzetelnością, jaka winna cechować badacza tematyki cenzury peerelowskiej. Rozważania analityczne Marzena Woźniak-Łabieniec wspiera kwerendą archiwalną oraz rozległą lekturą literatury przedmiotowej (dotyczącą dorobku pisarzy aktywnych twórczo w czasach PRL). (Z recenzji prof. dr. hab. Sławomira Buryły)

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia i DZR - wypożyczalnia (ul. Akademicka 10)

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1 podr. (1 egz.)